Jaką rolę pełni w organizmie kwas foliowy
Kwas foliowy (folacyna, foliany,witamina B 9) – nazwą ta obejmuje się syntetyczny kwas foliowy oraz szereg związków naturalnie występujących w żywności. Aktywne formy folianów działają jako koenzym w wielu procesach metabolicznych, są niezbędne w syntezie puryn, kwasów nukleinowych i przemianach aminokwasów, w związku z tym są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu krwiotwórczego, nerwowego oraz rozwoju wszystkich komórek w organizmie.
Skutki niedoboru
Niedobór kwasu foliowego może wynikać z niedostatecznego spożycia, jak również z zaburzeń wchłaniania. Na hipowitaminozę szczególnie narażone są kobiety w ciąży, niemowlęta (zwłaszcza wcześniaki), dziewczynki w okresie dojrzewania oraz osoby w podeszłym wieku. Wiele chorób może upośledzać prawidłowe wchłanianie kwasu foliowego: np. choroba trzewna, choroba Crohna, psyloza. Spożywanie nadmiernych ilości alkoholu, palenie papierosów, stosowanie diet, zażywanie niektórych leków – również może pododawać zaburzenia wchłaniania tej witaminy. Niedobór kwasu foliowego wynikający z niedostatecznego spożycia, bądź tez zaburzeń wchłaniania, może powodować niedokrwistość megaloblastyczną. Prawdopodobnie również zwiększa podatność komórek na transformacje nowotworowe. Niedostateczne spożycie folianów przez kobiety w okresie ciąży jest szczególnie niebezpieczne dla rozwijającego się zarodka. Może powodować poronienie, niedorozwój łożyska oraz wady cewy nerwowej. Dlatego rekomenduje się suplementacje kwasu foliowego kobietom przed oraz w trakcie ciąży. Nie stwierdzono toksycznego działania kwasu foliowego, nawet przy suplementacji dużymi dawkami.
Naturalne występowanie kwasu foliowego w żywności
Kwas foliowy występuje naturalnie w żywności pochodzenia roślinnego oraz zwierzęcego. Bogatym źródłem tej witaminy są: wątroba, ciemnozielone warzywa (szpinak, brokuły, brukselka, bób, groszek, kalafior). Kwas foliowy występuje także w znacznych ilościach w drożdżach, kiełkach zbóż, jajach. Jednak foliany są bardzo wrażliwe na działanie wysokiej temperatury, promieniowanie słoneczne oraz kwaśne środowisko. W czasie przetwarzania żywności dochodzi do znacznych strat (nawet do 90%). Aby zminimalizować utratę kwasu foliowego, warzywa należy gotować krótko, w małej ilości wody lub na parze.
źródła: Jan Gawęcki. ” Żywienie człowieka. Tom 1. Podstawy nauki o żywieniu”.
źródła zdjęć: www.pinterest.com