Co to są siatki centylowe?
Siatki centylowe dla dzieci, to wykresy zależności parametrów rozwoju dziecka. Na osi pionowej oznaczane są: waga, wzrost oraz, w przypadku niemowląt, obwód główki. Oś pozioma przedstawia wiek dziecka, najpierw w tygodniach/miesiącach, następnie w latach. Siatki tworzone są na podstawie pomiarów statystycznych wykonywanych na dużej populacji dzieci, w odpowiednich grupach wiekowych. Siatki obrazują, jak na tle dużej grupy dzieci, rozwija się nasza pociecha. Na ogół, na wykresie wykreślonych jest 7 krzywych określających: 3 i 97 centyl – czyli granice normy, oraz: 10, 25, 50, 75, 90 centyl. Pomiędzy wykreślonymi krzywymi, znajdują się tzw. kanały centylowe. Siatki centylowe dla dzieci są tworzone osobno dla dziewczynek oraz chłopców, jako że ich rozwój od narodzin przebiega nieco inaczej. Oprócz wzrostu, wagi, obwodu główki, za pomocą siatek centylowych możemy śledzić także BMI dziecka oraz obwód ramienia. Osobne siatki centylowe zostały stworzone dla monitorowania rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie.
Jak czytać siatki centylowe?
Wyniki pomiarów wzrostu, wagi, obwodu głowy dziecka, które powinny być wykonywane przy okazji wizyt kontrolnych u pediatry, należy nanosić na wykres siatki centylowej. Miejsce na wykresie, a konkretniej linia łącząca kilka kolejnych wyników, daje nam obraz, na którym centylu znajduje się nasze dziecko. I tak, jeśli na przykład otrzymujemy wynik wagi w stosunku do wieku, wynoszący 25 centyl, oznacza to, że 25 % dzieci, w wieku naszego malucha jest lżejszych, a 75% jest ciężych od niego. Nanosząc dane na siatkę centylową regularnie, otrzymujemy krzywą rozwojową. Jeśli linia przebiega cały czas w tym samym przedziale centylowym (lub sąsiednich), oznacza to, że rozwój dziecka przebiega harmonijnie. Siatkę centylową dziecka powinien na bieżąco monitorować lekarz pediatra oraz rodzice. Wiecej na temat siatek centylowych, w tym róznież przydatny elektroniczny kalkulator, który po wprowadzeniu parametrów wyliczy i pokaże na wykresie, na którym centylu znajduje się dziecko, znajdziesz pod tu: https://www.zdrowystartwprzyszlosc.pl/siatki-centylowe-0
Co powinno wzbudzić naszą czujność?
Powodem do niepokoju są wyniki poza normą (poniżej 3 oraz powyżej 97 centyla) oraz duża rozbieżność centylowa wzrostu i wagi (np. 10 centyl wzrostu a 80 wagi itp.). To, co powinno wzbudzić naszą czujność, to spadek lub wzrost na siatce o więcej niż dwa centylowe kanały. Np. jeśli przyrost wagi dziecka przez pierwszy rok życia plasował się w okolicy 70 centyla, a po roku obserwujemy spadek na 25 centyl. Może to świadczyć (ale nie musi) o zaburzeniach w odżywianiu, wchłanianiu, istnieniu alergii pokarmowych czy chorób metabolicznych. Mimo, że rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie, a siatki centylowe to dane statystyczne dla populacji, każdą zauważoną nieprawidłowość w rozwoju dziecka, zawsze najlepiej skonsultować z lekarzem.
źródła zdjęc: www. pinterest.com